Strategiczna mapa hałasu / mapa akustyczna

W 2022 r. Prezydent Miasta Kielce, w ramach IV rundy mapowania akustycznego w Polsce, terminowo wypełnił obowiązek sporządzenia strategicznej mapy hałasu miasta Kielce w ustawowym terminie do 30 czerwca 2022 r., na podstawie prac rozpoczętych w tym celu w 2021 r., związanych między innymi z pozyskaniem niezbędnych danych i wykonaniem niezbędnych pomiarów hałasu przez wykonawcę (Marek Jucewicz INTERNOISE), z którym w 2021 r. podpisana została stosowana umowa.

Mapę tę wraz z niezbędnymi danymi przekazano Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska (za pośrednictwem bazy eHAŁAS-M) oraz Marszałkowi Województwa Świętokrzyskiego.

Mapa prezentuje stan akustyczny środowiska w wyniku oddziaływania hałasu drogowego, kolejowego oraz przemysłowego.

Z mapy wynika, że przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu na terenie Kielc nie są alarmujące, a ich zasięg jest lokalny, co uznano za wynik bardzo dobry.

Wszystkie mapy opracowano przy wykorzystaniu długookresowych wskaźników poziomów hałasu L_DWN (długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku z uwzględnieniem pory dnia, wieczoru oraz nocy; służący do określenia ogólnej dokuczliwości hałasu) i L_N (długookresowy średni poziom dźwięku A, wyrażony w decybelach (dB), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku, służący do określenia zaburzenia snu).

Pojęcie „strategiczna mapa hałasu” używane jest od 2019 r., od czasu nowelizacji ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, wcześniej sporządzane były mapy akustyczne (2012 r. z aktualizacją w 2013 r., a także 2017/2018 r.).

Zgodnie z tą ustawą, strategiczna mapa hałasu to mapa sporządzana do celów całościowej oceny narażenia na hałas z różnych źródeł na danym terenie albo do celów sporządzania ogólnych prognoz dla danego terenu. Mapa ta stanowi podstawowe źródło danych wykorzystywanych do: informowania społeczeństwa o zagrożeniach środowiska hałasem, opracowania danych dla państwowego monitoringu środowiska, tworzenia i aktualizacji programów ochrony środowiska przed hałasem, planowania strategicznego oraz planowania i zagospodarowania przestrzennego. Sporządzenie strategicznych map hałasu wynika jest obligatoryjne dla miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy, głównych dróg, głównych linii kolejowych i głównych lotnisk. Kolejne mapy sporządza się co 5 lat.

Zwraca uwagę fakt, iż z każdą edycją map obserwuje się znaczne zmniejszenie narażenia mieszkańców na hałas. Jest to m.in. wynikiem działań podjętych w ramach uchwalonych programów ochrony środowiska przed hałasem, które jako akty prawa miejscowego, zobowiązują do realizacji zapisów z zakresu ochrony przed hałasem.

Na podstawie strategicznych map hałasu sporządzonych do 30 czerwca 2022 r., zgodnie z art. 119a ustawy - Prawo ochrony środowiska, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego opracuje projekt uchwały w sprawie programu ochrony środowiska przed hałasem. Program ochrony środowiska przed hałasem ma być następnie uchwalony przez Sejmik Województwa Świętokrzyskiego w ustawowym terminie do dnia 18 lipca 2024 roku.

Zdecydowanie uwidacznia się tendencja spadkowa narażenia na hałas przekraczający dopuszczalne poziomy w przypadku hałasu drogowego, co ma z związek z licznymi remontami i modernizacjami ulic oraz związanym z tym ograniczeniem prędkości ruchu, jak i realizacją założeń Programu ochrony środowiska przed hałasem. Spadek liczby narażonych na ponadnormatywny hałas widoczny jest również dla hałasu pochodzącego od linii kolejowych. W przypadku hałasu przemysłowego, również zauważalny jest spadek liczby osób narażonych na przekroczenia hałasu, jednakże tylko dla wskaźnika L_N.

Część graficzna map hałasu zostanie udostępniona na geoportalu miasta Kielce www.gis.kielce.eu/ 

W czerwcu 2024 r. Główny Urząd Statystyczny opublikował wyniki pierwszej edycji badania: „Narażenie ludności na hałas w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców”, wykonanego na podstawie strategicznych map hałasu, opracowanych za 2021 r., obrazujących stan akustyczny w polskich miastach powyżej 100 tys. mieszkańców, w tym w Kielcach.

Badanie to pozwoliło m.in. oszacować liczbę ludności narażonej na hałas drogowy, szynowy, przemysłowy i lotniczy, którego dopuszczalne poziomy zostały przekroczone (w odniesieniu do wartości dopuszczalnych określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku - tekst jednolity Dz. U. z 2014 r., poz. 112).

Kielce znalazły się wśród miast z najmniejszym udziałem ludności narażonej na hałas w ogólnej liczbie ludności miasta oraz najmniejszym udziałem powierzchni zagrożonej hałasem w powierzchni ogółem miasta.

Wyniki badania dostępne są na stronie internetowej GUS: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/narazenie-ludnosci-na-halas-w-miastach-powyzej-100-tysiecy-mieszkancow,19,1.html

/Źródło danych: GUS/